“ageometretos medeis eisito!”
yani,
matematiksel olanı kavramamış olan giremez. Platon
Tasavvuf bir evdir kapısı Şeriattir.
Cüneyd-i Bağdadi
hem mekân hem de zaman dikkate alınarak kurulmuş bu cümleleri ilmî ve kültürel hayatın genel çizgileriyle bir tasvirini ve kısa bir tahlilini yapmaya
çalışacağım.
Platon, Yunan’da ders verdiği akademinin kapısına geometri bilmeyen giremez yazmıştır. buraya, herkes elini kolunu sallayarak giremez demek istemiştir, peki matematiksel olan (geometri) nedir?
Bilinebildiği kadarıyla, ilk defa Phytagorasçılar,
"her türlü sayısal değer uzayda yer kaplar" iddiaları neticesinde niceliği uzayda
temsil etme yoluna gitmiş, bu anlayışa paralel olarak uzayda, temsil geometrik yapılar olarak düşünülmüştür.
Phytagorasçılar'ın yapmak istedikleri uzayda niceliğin, dolayısıyla sayının, rakamla
değil de doğru parçası yani
"büyüklük" ile temsil edilmesidir. Sürekli niceliğin oluşturduğu bu "sayısal" gösterim doğal olarak bir
"şekl"e karşılık gelmektedir. Şekil ise bir "inşâ", bir "yapı"dır.
Platon’unda öğrencilerinden istediği bu yapıyı kavradıklarının ispatını sürdürebilmeleriydi.
Gelelim
Cüneyd-i Bağdadi’nin
“Tasavvuf bir evdir kapısı şeriattir”
sözüne ve Kur’an’da ilk inen
Alak suresinin beş ayetine:
1) Oku Yaratan rabbinin adıyla oku
(2) O insanı alaktan (sevgiden, alakadan) yaratmıştır
(3-5)Oku! Kalemle (yazmayı) öğreten, (böylece) insana bilmediğini bildiren rabbin sonsuz kerem sahibidir.
Cüneyd-i Bağdadi’nin
bahsettiği tasavvuf; tıpkı geometrinin, matematiği bir doğruda anlatması gibidir. İnsanın, sözden-öze Kemal’e (büyüklüğe) ulaşmasında bir inşadır. Yani Seyrü Sülük’ünü tamamlayarak çamur halinden letafetini açıkça belirginleştirme tertibidir, bunun için mesela:
az yemek
az konuşmak
az uyumak
gibi birçok terbiye metodu kullanır, başkalarını anlar ve nefsini tanır.
Nefsini çeşitli işaretlerle tanıyan insan, kendini tanımlar. Kendini tanımlayabilmek, “ilim ilim bilmektir ilim kendini bilmektir” sözündeki tema ile ilmek ilmek insanın kendisini dokumanın adıdır tasavvuf, tasavvufta nefsini bilme kavramları sırasıyla şöyledir:
nefs-i emmare, nefs-i levvame, nefs-i mülhime, nefs-i mutmainne, nefs-i razıyye, nefs-i merdıyye ve nefs-i kamile Bunlar yükseliş basamakları, mertebeleridir, nefisini bildikçe kendini bilmiş, kendini okumuş insan, en sonunda Rabbini de bilecektir, Kısa bir etimoloji yapmam gerekirse, yani eksik yönünü tanıyacak terbiyesini arayacaktır, Çünkü Rab kelimesi terbiye eden demektir. Tasavvufta terbiye “eğilmek” için verilir, oldum bittim doğruldum diyebilmek için değil bu yüzden sürekli yolda olmak, kibri mecalsiz bırakmaktır. tıpkı felsefe gibi ki zaten bu iki alanda kelime kökü (sophia) itibariyle aynıdır.
Yazımı noktalarken, dediklerimin ne olduğunu anlatamamış olmanın biraz sıkıntısını bu toprakların türkülerinden
“Kuş kanedi kalem olsa
Ah yazılmaz benim derdim” dizesiyle belirtip
Son paragrafımı sizlere sunuyorum.
Platon'un mathesis kastındaki çalışma (öğrenme) ve öğreti anlamları tasavvufta kemal için tekerrür ettiğini bu tekerrür var oldukça insan, hayatının ilmi yönünde hiçliğini gördüğünü, eksikliğini ilme değil, özüne vererek daha çok çalıştığını hatırlatmak isterim, insan tasavvufta hiçliğini görür, tıpkı Türkiye’deki tarikat adı altındaki rezaletler karşısında bizim Kemal uğruna hiçliğimizi gördüğümüz gibi.
Reyhan Güneri
Trakya İlahiyat Fakültesi,
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 32 | 28 | 1 | 3 | 73 | 20 | 87 | +53 |
2 | Fenerbahçe | 32 | 27 | 1 | 4 | 85 | 28 | 85 | +57 |
3 | Trabzonspor | 33 | 17 | 12 | 4 | 56 | 43 | 55 | +13 |
4 | Beşiktaş | 33 | 15 | 12 | 6 | 44 | 38 | 51 | +6 |
5 | Başakşehir FK | 33 | 14 | 12 | 7 | 44 | 38 | 49 | +6 |
6 | Çaykur Rizespor | 33 | 14 | 13 | 6 | 43 | 49 | 48 | -6 |
7 | Kasımpaşa | 32 | 13 | 12 | 7 | 55 | 57 | 46 | -2 |
8 | Alanyaspor | 33 | 11 | 10 | 12 | 43 | 46 | 45 | -3 |
9 | Sivasspor | 32 | 11 | 10 | 11 | 38 | 43 | 44 | -5 |
10 | Antalyaspor | 32 | 10 | 10 | 12 | 36 | 37 | 42 | -1 |
11 | Adana Demirspor | 33 | 9 | 10 | 14 | 49 | 44 | 41 | +5 |
12 | Samsunspor | 33 | 10 | 14 | 9 | 37 | 43 | 39 | -6 |
13 | MKE Ankaragücü | 33 | 8 | 12 | 13 | 40 | 43 | 37 | -3 |
14 | Kayserispor | 33 | 10 | 13 | 10 | 37 | 47 | 37 | -10 |
15 | Konyaspor | 33 | 8 | 13 | 12 | 34 | 47 | 36 | -13 |
16 | Fatih Karagümrük | 33 | 8 | 16 | 9 | 37 | 42 | 33 | -5 |
17 | Hatayspor | 32 | 7 | 13 | 12 | 36 | 44 | 33 | -8 |
18 | Gaziantep FK | 32 | 8 | 17 | 7 | 35 | 50 | 31 | -15 |
19 | Pendikspor | 32 | 7 | 16 | 9 | 36 | 64 | 30 | -28 |
20 | İstanbulspor | 33 | 4 | 22 | 7 | 26 | 61 | 16 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 31 | 22 | 6 | 3 | 70 | 27 | 69 | +43 |
2 | Göztepe | 31 | 19 | 6 | 6 | 54 | 19 | 63 | +35 |
3 | Çorum FK | 31 | 16 | 8 | 7 | 52 | 31 | 55 | +21 |
4 | Bodrumspor | 31 | 14 | 7 | 10 | 39 | 21 | 52 | +18 |
5 | Kocaelispor | 30 | 15 | 8 | 7 | 45 | 34 | 52 | +11 |
6 | Sakaryaspor | 30 | 14 | 7 | 9 | 43 | 30 | 51 | +13 |
7 | Bandırmaspor | 31 | 12 | 8 | 11 | 46 | 27 | 47 | +19 |
8 | Gençlerbirliği | 31 | 12 | 8 | 11 | 37 | 30 | 47 | +7 |
9 | Boluspor | 31 | 13 | 10 | 8 | 28 | 32 | 47 | -4 |
10 | Erzurumspor FK | 31 | 11 | 9 | 11 | 28 | 27 | 41 | +1 |
11 | Manisa FK | 31 | 8 | 11 | 12 | 38 | 37 | 36 | +1 |
12 | Keçiörengücü | 30 | 9 | 12 | 9 | 27 | 36 | 36 | -9 |
13 | Şanlıurfaspor | 31 | 8 | 13 | 10 | 28 | 33 | 34 | -5 |
14 | Ümraniyespor | 30 | 9 | 14 | 7 | 33 | 42 | 34 | -9 |
15 | Tuzlaspor | 31 | 8 | 14 | 9 | 32 | 46 | 33 | -14 |
16 | Adanaspor | 31 | 9 | 17 | 5 | 24 | 44 | 32 | -20 |
17 | Altay | 31 | 5 | 23 | 3 | 14 | 70 | 15 | -56 |
18 | Giresunspor | 31 | 2 | 25 | 4 | 13 | 65 | 7 | -52 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 34 | 24 | 5 | 5 | 76 | 29 | 77 | +47 |
2 | Van Spor FK | 34 | 23 | 5 | 6 | 57 | 33 | 75 | +24 |
3 | Bucaspor 1928 | 34 | 20 | 5 | 9 | 51 | 24 | 69 | +27 |
4 | 1461 Trabzon FK | 34 | 19 | 6 | 9 | 64 | 35 | 66 | +29 |
5 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 34 | 16 | 8 | 10 | 47 | 29 | 58 | +18 |
6 | Ankaraspor | 34 | 15 | 8 | 11 | 42 | 32 | 56 | +10 |
7 | Karacabey Belediye Spor | 34 | 13 | 10 | 11 | 40 | 32 | 50 | +8 |
8 | Ankara Demirspor | 34 | 14 | 15 | 5 | 37 | 38 | 47 | -1 |
9 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 34 | 13 | 14 | 7 | 42 | 36 | 46 | +6 |
10 | Kırklarelispor | 35 | 11 | 13 | 11 | 32 | 38 | 44 | -6 |
11 | Diyarbekir Spor | 34 | 11 | 14 | 9 | 36 | 37 | 42 | -1 |
12 | Altınordu | 34 | 10 | 13 | 11 | 40 | 34 | 41 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 34 | 10 | 13 | 11 | 24 | 34 | 41 | -10 |
14 | Serik Belediyespor | 34 | 10 | 14 | 10 | 29 | 37 | 40 | -8 |
15 | Nazilli Belediyespor | 35 | 11 | 16 | 8 | 38 | 57 | 38 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 34 | 9 | 17 | 8 | 35 | 54 | 32 | -19 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 34 | 5 | 21 | 8 | 32 | 68 | 23 | -36 |
18 | Bursaspor | 34 | 5 | 21 | 8 | 24 | 62 | 20 | -38 |
19 | Adıyaman FK | 34 | 3 | 24 | 7 | 24 | 61 | 16 | -37 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 27 | 21 | 2 | 4 | 63 | 16 | 67 | +47 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 27 | 18 | 0 | 9 | 54 | 15 | 63 | +39 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 27 | 14 | 6 | 7 | 39 | 25 | 49 | +14 |
4 | İnegöl Kafkas GK | 27 | 13 | 6 | 8 | 35 | 26 | 47 | +9 |
5 | 52 Orduspor FK | 27 | 13 | 7 | 7 | 39 | 28 | 46 | +11 |
6 | Edirnespor | 27 | 13 | 9 | 5 | 45 | 27 | 44 | +18 |
7 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
8 | Mardin 1969 Spor | 27 | 11 | 11 | 5 | 36 | 32 | 38 | +4 |
9 | Artvin Hopaspor | 27 | 9 | 11 | 7 | 33 | 28 | 34 | +5 |
10 | Karabük İdmanyurdu Spor | 27 | 10 | 13 | 4 | 26 | 43 | 34 | -17 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 27 | 9 | 14 | 4 | 30 | 42 | 31 | -12 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 27 | 8 | 14 | 5 | 28 | 36 | 29 | -8 |
13 | Gümüşhanespor | 27 | 4 | 13 | 10 | 23 | 45 | 22 | -22 |
14 | Malatya Arguvanspor | 27 | 3 | 20 | 4 | 18 | 53 | 13 | -35 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 27 | 2 | 22 | 3 | 19 | 82 | 9 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
21/04/2024 | Antalyaspor | vs | Hatayspor |
21/04/2024 | Galatasaray | vs | Pendikspor |
21/04/2024 | Gaziantep FK | vs | Kasımpaşa |
22/04/2024 | Sivasspor | vs | Fenerbahçe |
26/04/2024 | Adana Demirspor | vs | Galatasaray |
27/04/2024 | Kasımpaşa | vs | Samsunspor |
27/04/2024 | Sivasspor | vs | Konyaspor |
27/04/2024 | Fenerbahçe | vs | Beşiktaş |
27/04/2024 | Hatayspor | vs | Başakşehir FK |
28/04/2024 | Alanyaspor | vs | İstanbulspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
21/04/2024 | Sakaryaspor | vs | Keçiörengücü |
22/04/2024 | Ümraniyespor | vs | Kocaelispor |
28/04/2024 | Adanaspor | vs | Manisa FK |
28/04/2024 | Boluspor | vs | Altay |
28/04/2024 | Erzurumspor FK | vs | Çorum FK |
28/04/2024 | Giresunspor | vs | Sakaryaspor |
28/04/2024 | Göztepe | vs | Gençlerbirliği |
28/04/2024 | Keçiörengücü | vs | Ümraniyespor |
28/04/2024 | Kocaelispor | vs | Bandırmaspor |
28/04/2024 | Boluspor - Altay | Altay ligdeki son 7 maçını kaybetti | Boluspor kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
28/04/2024 | Ankaraspor | vs | Nazilli Belediyespor |
28/04/2024 | Diyarbekir Spor | vs | Bursaspor |
28/04/2024 | Esenler Erokspor | vs | Adıyaman FK |
28/04/2024 | Hes İlaç Afyonspor | vs | Bucaspor 1928 |
28/04/2024 | Karacabey Belediye Spor | vs | Altınordu |
28/04/2024 | Van Spor FK | vs | Ankara Demirspor |
28/04/2024 | Yeni Mersin İdman Yurdu | vs | Beyoğlu Yeniçarşıspor |
28/04/2024 | Zonguldak Kömürspor | vs | Kırşehir Futbol SK |
28/04/2024 | 1461 Trabzon FK | vs | Serik Belediyespor |
28/04/2024 | Van Spor FK - Ankara Demirspor | Ankara Demirspor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı | Van Spor FK yenilmez |
28/04/2024 | Diyarbekir Spor - Bursaspor | Bursaspor ligdeki son 5 maçını kaybetti | Diyarbekir Spor kazanır |
28/04/2024 | Van Spor FK - Ankara Demirspor | Van Spor FK ligde evindeki son 9 maçını kazandı | Van Spor FK kazanır |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | vs | Kırıkkalegücü FK |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | vs | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | vs | Edirnespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | vs | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | vs | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | vs | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | vs | Karabük İdmanyurdu Spor |