![]() |
Tweet |
Hastalıklara neden olan mikroplar, el sıkışma, toplu taşıma araçlarını kullanma ya da yemek yemek gibi günlük hayatın sıradan davranışlarından sonra kolaylıkla yayılabiliyor. Korunmanın en önemli yolu ise el yıkamaktan geçiyor... Yetişkinlik döneminde bunun bir alışkanlık olarak sürdürülmesinin yolu ise çocukluktan başlıyor. Bu nedenle küçük yaşlardan itibaren çocuklara kazandırılması gereken bu önemli alışkanlık için ailelere, öğretmenlere ve sağlık çalışanlarına da önemli görevler düşüyor.
Her yaş grubundaki çocuğun becerilerine göre bu davranışı gerçekleştirebilmeleri zaman alabiliyor. Henüz yürüyemeyen çocukların ellerinin ebeveynleri tarafından yıkanması gerekirken, çocuklar büyüdükçe bu konuda sadece gözlemci ve yönlendirici olmak yeterli oluyor. El yıkama alışkanlığının kazandırılmasının ana babalar için zorlu ve sabır gerektiren bir süreç olduğunun altına çizen Sosyal Pediatri uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz ve Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksaray, çocuklarımıza doğru el yıkama alışkanlığını kazandırmaya yardımcı olacak bazı stratejileri sıralıyor…
Mutlaka sabun kullanın
Ellerin en az 20 saniye boyunca ve mutlaka sabun kullanarak yıkanmasını sağlayın. Ortak kullanım alanlarında sıvı sabunları tercih edin. Katı sabun kullanılacaksa da, sabunu su birikmeyen bir kapta ve kullanıldıktan sonra köpüğü alınmış olarak bırakın.
Ellerin temizlendiğinden emin olun
El yıkama sırasında her iki avuç içi, dışı, parmak araları, başparmaklar, tırnaklar ve el bileğini de sıvazlayarak temizleyin. Yıkama bittikten sonra iyice durulayarak temiz bir havluyla kurulayın. Ortak alanlarda kağıt havlulardan yararlanın.
Uygun şartları oluşturun
Çok küçük yaştan itibaren çocukların el ve tırnak bakımını yaparak bu konuya aşina olması sağlayın. Önce kendi kucağınızda başlayın. Ayakta durabildiği dönemde ise yerden yükselterek veya boyuna uygun lavabolar seçerek sabunla el yıkayabilmesini için uygun ortamları sağlayın.
El yıkamayı eğlenceli hale getirin
Oyunun, çocuklara bir şeyler öğretmenin en kolay ve etkili yollarından biri olduğunu hatırlatan Sosyal Pediatri Uzmanı Doç. Dr. Selda Karaayvaz ,”Hem el yıkamanın önemini, hem de nasıl olması gerektiğini farklı oyunlar, şekiller ya da canlandırmalarla anlatabilirsiniz. Örneğin bir şarkı belirleyin ve elleri bu şarkı bitimine kadar birlikte söyleyin. Böylelikle acele etmesinin de önüne geçebilirsiniz. Ya da ellerini yıkarken onunla birlikte sayarak, bu işlemin ne kadar sürede tamamlandığını öğretebilirsiniz” diyor.
El yıkamanın önemini anlatın
Çocuklar için neyi neden yaptığının doğru şekilde anlatılmasının alışkanlıkların kazandırılmasında son derece önemli olduğunu belirten Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Necmi Aksaray, ”Altı aylıktan itibaren okunan kitaplarla, iki yaşından itibaren de medya ile tanışan çocuğun dikkatini bu noktaya çekmeye çalışın. Konuyla ilgili çizgi filmler, kamu spotları, ilanlar, gazete, dergi haberlerine faydalı olacaktır” diye konuşuyor.
Onlara rol model olun
Çocukların doğduğu andan itibaren anne babası ve diğer yakınlarını izleyerek hayatı öğrenip deneyimlediklerini unutmayın. El yıkamanın önemini anlatmak için yapılabilecek en önemli şeylerden biri de sizin ellerinizi yıkamanızı görmesini sağlamak olacaktır. Alışkanlığının kazandırılmasında da aile içinde doğru davranış modellerinin sergileyerek doğal bir öğrenme ve uygulama alanı sağlayın. Sağlık kontrollerinde doktor ve hemşirelerin el yıkamaya dikkat çekmesi, okul eğitimi başladığında da öğretmenin konu üzerinde durması, denetlemesi, el yıkayan çocuğa vereceği olumlu geri bildirim de çok işe yarayacaktır.
Bu durumlarda mutlaka ellerinizi yıkayın…
- Öksürme, aksırma ve hapşırmadan sonra
- El sıkışma sonrasında
- Herhangi bir yemek ya da gıda hazırlamadan önce
- Yemeğe başlamadan önce ve sonra
- Toplu taşıma ve toplu yaşam alanlarını kullanıldıktan sonra
- Emzirme öncesi ve sonrasında
- Evcil hayvanlar da dahil olmak üzere tüm hayvanlara dokunduktan sonra
- Bebeklerin alt bezinin değiştirdikten sonra
- Tuvalet kullanımı sonrası
- Hasta bir kişiyi ziyaret etmeden önce ve sonra
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Beşiktaş | 33 | 22 | 6 | 5 | 72 | 35 | 71 | +37 |
2 | Fenerbahçe | 34 | 21 | 7 | 6 | 61 | 34 | 69 | +27 |
3 | Galatasaray | 33 | 20 | 8 | 5 | 65 | 32 | 65 | +33 |
4 | Trabzonspor | 34 | 16 | 7 | 11 | 41 | 32 | 59 | +9 |
5 | Alanyaspor | 34 | 15 | 12 | 7 | 52 | 37 | 52 | +15 |
6 | Gaziantep FK | 33 | 13 | 8 | 12 | 49 | 39 | 51 | +10 |
7 | Hatayspor | 33 | 14 | 11 | 8 | 54 | 41 | 50 | +13 |
8 | Sivasspor | 33 | 12 | 7 | 14 | 47 | 40 | 50 | +7 |
9 | Fatih Karagümrük | 33 | 13 | 10 | 10 | 48 | 39 | 49 | +9 |
10 | Göztepe | 34 | 12 | 12 | 10 | 50 | 47 | 46 | +3 |
11 | Antalyaspor | 34 | 9 | 10 | 15 | 34 | 44 | 42 | -10 |
12 | Konyaspor | 33 | 10 | 12 | 11 | 39 | 40 | 41 | -1 |
13 | Çaykur Rizespor | 33 | 9 | 12 | 12 | 39 | 51 | 39 | -12 |
14 | Yeni Malatyaspor | 33 | 8 | 12 | 13 | 40 | 45 | 37 | -5 |
15 | MKE Ankaragücü | 33 | 10 | 16 | 7 | 41 | 53 | 37 | -12 |
16 | Kasımpaşa | 34 | 9 | 15 | 10 | 37 | 50 | 37 | -13 |
17 | Kayserispor | 33 | 8 | 15 | 10 | 24 | 41 | 34 | -17 |
18 | Başakşehir FK | 33 | 8 | 16 | 9 | 36 | 53 | 33 | -17 |
19 | BB Erzurumspor | 34 | 7 | 17 | 10 | 35 | 58 | 31 | -23 |
20 | Gençlerbirliği | 33 | 8 | 18 | 7 | 32 | 58 | 31 | -26 |
21 | Denizlispor | 33 | 6 | 19 | 8 | 31 | 58 | 26 | -27 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Giresunspor | 31 | 19 | 6 | 6 | 49 | 24 | 63 | +25 |
2 | Adana Demirspor | 31 | 18 | 6 | 7 | 54 | 26 | 61 | +28 |
3 | Samsunspor | 31 | 17 | 4 | 10 | 51 | 29 | 61 | +22 |
4 | Altay | 31 | 18 | 10 | 3 | 61 | 34 | 57 | +27 |
5 | İstanbulspor | 31 | 17 | 8 | 6 | 57 | 32 | 57 | +25 |
6 | Altınordu | 31 | 15 | 8 | 8 | 50 | 43 | 53 | +7 |
7 | Ankara Keçiörengücü | 31 | 14 | 10 | 7 | 40 | 26 | 49 | +14 |
8 | Ümraniyespor | 31 | 13 | 10 | 8 | 43 | 41 | 47 | +2 |
9 | Tuzlaspor | 31 | 14 | 12 | 5 | 43 | 45 | 47 | -2 |
10 | Bursaspor | 31 | 13 | 14 | 4 | 50 | 51 | 43 | -1 |
11 | Bandırmaspor | 31 | 11 | 14 | 6 | 40 | 42 | 39 | -2 |
12 | Boluspor | 31 | 11 | 15 | 5 | 34 | 38 | 38 | -4 |
13 | Balıkesirspor | 31 | 9 | 14 | 8 | 34 | 43 | 35 | -9 |
14 | Adanaspor | 31 | 9 | 15 | 7 | 42 | 48 | 34 | -6 |
15 | Menemenspor | 31 | 6 | 12 | 13 | 34 | 53 | 31 | -19 |
16 | Akhisarspor | 31 | 7 | 19 | 5 | 33 | 55 | 26 | -22 |
17 | Ankaraspor | 31 | 5 | 18 | 8 | 29 | 54 | 23 | -25 |
18 | Eskişehirspor | 31 | 1 | 22 | 8 | 21 | 81 | 8 | -60 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 34 | 25 | 2 | 7 | 72 | 21 | 82 | +51 |
2 | Sakaryaspor | 34 | 17 | 5 | 12 | 60 | 32 | 63 | +28 |
3 | Kırşehir Belediyespor | 34 | 18 | 8 | 8 | 47 | 27 | 62 | +20 |
4 | Kırklarelispor | 34 | 16 | 6 | 12 | 53 | 30 | 60 | +23 |
5 | Van Spor | 34 | 18 | 10 | 6 | 53 | 31 | 60 | +22 |
6 | Bodrumspor | 34 | 17 | 10 | 7 | 73 | 45 | 58 | +28 |
7 | Etimesgut Belediyespor | 34 | 17 | 10 | 7 | 55 | 28 | 58 | +27 |
8 | Turgutluspor | 34 | 16 | 14 | 4 | 44 | 51 | 52 | -7 |
9 | Karacabey Belediyespor | 34 | 13 | 12 | 9 | 46 | 37 | 48 | +9 |
10 | Tarsus İdman Yurdu | 34 | 13 | 12 | 9 | 51 | 45 | 48 | +6 |
11 | Serik Belediyespor | 34 | 12 | 10 | 12 | 45 | 44 | 48 | +1 |
12 | Pendikspor | 34 | 13 | 16 | 5 | 52 | 46 | 44 | +6 |
13 | Pazarspor | 34 | 13 | 16 | 5 | 54 | 56 | 44 | -2 |
14 | Bayburt Özel İdare Spor | 34 | 12 | 17 | 5 | 42 | 53 | 41 | -11 |
15 | Sivas Belediyespor | 34 | 9 | 12 | 13 | 50 | 44 | 40 | +6 |
16 | 1922 Konyaspor | 34 | 10 | 16 | 8 | 41 | 43 | 38 | -2 |
17 | Kastamonuspor | 34 | 8 | 14 | 12 | 29 | 46 | 36 | -17 |
18 | Elazığspor | 34 | 9 | 20 | 5 | 47 | 77 | 29 | -30 |
19 | Mamak FK | 34 | 6 | 22 | 6 | 29 | 102 | 24 | -73 |
20 | Kardemir Karabükspor | 34 | 1 | 31 | 2 | 12 | 97 | 2 | -85 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1928 Bucaspor | 27 | 18 | 2 | 7 | 51 | 17 | 61 | +34 |
2 | Diyarbekirspor | 27 | 18 | 2 | 7 | 38 | 16 | 61 | +22 |
3 | Yeşilyurt Belediyespor | 27 | 16 | 7 | 4 | 45 | 22 | 52 | +23 |
4 | Ofspor | 27 | 12 | 5 | 10 | 39 | 29 | 46 | +10 |
5 | Arnavutköy Belediye | 27 | 12 | 8 | 7 | 37 | 28 | 43 | +9 |
6 | Belediye Derincespor | 27 | 10 | 7 | 10 | 36 | 25 | 40 | +11 |
7 | Edirnespor | 27 | 10 | 9 | 8 | 31 | 30 | 38 | +1 |
8 | Fatsa Belediyespor | 27 | 10 | 9 | 8 | 22 | 24 | 38 | -2 |
9 | Artvin Hopaspor | 27 | 9 | 10 | 8 | 37 | 39 | 35 | -2 |
10 | Kızılcabölükspor | 27 | 8 | 10 | 9 | 29 | 31 | 33 | -2 |
11 | Nevşehir Belediyespor | 27 | 8 | 13 | 6 | 27 | 27 | 30 | 0 |
12 | 1877 Alemdağspor | 27 | 8 | 14 | 5 | 34 | 46 | 29 | -12 |
13 | Çankaya FK | 27 | 7 | 16 | 4 | 21 | 45 | 25 | -24 |
14 | Antalya Kemerspor | 27 | 6 | 15 | 6 | 24 | 43 | 24 | -19 |
15 | Payasspor | 27 | 5 | 14 | 8 | 27 | 45 | 23 | -18 |
16 | Manisaspor | 27 | 1 | 17 | 9 | 19 | 50 | 12 | -31 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
20/04/2021 | Çaykur Rizespor | vs | Konyaspor |
20/04/2021 | Fatih Karagümrük | vs | Göztepe |
20/04/2021 | Kayserispor | vs | Gençlerbirliği |
20/04/2021 | Hatayspor | vs | Antalyaspor |
20/04/2021 | Sivasspor | vs | Beşiktaş |
21/04/2021 | BB Erzurumspor | vs | Yeni Malatyaspor |
21/04/2021 | MKE Ankaragücü | vs | Denizlispor |
21/04/2021 | Galatasaray | vs | Trabzonspor |
22/04/2021 | Alanyaspor | vs | Gaziantep FK |
22/04/2021 | Kasımpaşa | vs | Başakşehir FK |
24/04/2021 | Beşiktaş - Kayserispor | Kayserispor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Beşiktaş yenilmez |
24/04/2021 | Denizlispor - Sivasspor | Denizlispor ligdeki son 6 maçında hiç kazanamadı | Sivasspor yenilmez |
24/04/2021 | Beşiktaş - Kayserispor | Beşiktaş ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Beşiktaş yenilmez |
24/04/2021 | Denizlispor - Sivasspor | Sivasspor ligdeki son 12 maçında hiç kaybetmedi | Sivasspor yenilmez |
25/04/2021 | Gaziantep FK - BB Erzurumspor | Gaziantep FK ligde evindeki son 6 maçında hiç kaybetmedi | Gaziantep FK yenilmez |
25/04/2021 | Fenerbahçe - Kasımpaşa | Fenerbahçe ligdeki son 5 maçında hiç kaybetmedi | Fenerbahçe yenilmez |
25/04/2021 | Fenerbahçe - Kasımpaşa | Kasımpaşa ligde deplasmandaki son 8 maçında hiç kazanamadı | Fenerbahçe yenilmez |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/04/2021 | Adanaspor | vs | Ümraniyespor |
25/04/2021 | Akhisarspor | vs | Altay |
25/04/2021 | Altınordu | vs | Giresunspor |
25/04/2021 | Ankaraspor | vs | Bandırmaspor |
25/04/2021 | Balıkesirspor | vs | Ankara Keçiörengücü |
25/04/2021 | Boluspor | vs | Samsunspor |
25/04/2021 | Bursaspor | vs | İstanbulspor |
25/04/2021 | Menemenspor | vs | Eskişehirspor |
25/04/2021 | Tuzlaspor | vs | Adana Demirspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
22/04/2021 | Bodrumspor | vs | Bayburt Özel İdare Spor |
22/04/2021 | Eyüpspor | vs | Sivas Belediyespor |
22/04/2021 | Karacabey Belediyespor | vs | Serik Belediyespor |
22/04/2021 | Kırklarelispor | vs | Kastamonuspor |
22/04/2021 | Kırşehir Belediyespor | vs | Elazığspor |
22/04/2021 | Mamak FK | vs | Pendikspor |
22/04/2021 | Pazarspor | vs | Turgutluspor |
22/04/2021 | Sakaryaspor | vs | Kardemir Karabükspor |
22/04/2021 | Tarsus İdman Yurdu | vs | 1922 Konyaspor |
22/04/2021 | Van Spor | vs | Etimesgut Belediyespor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
21/04/2021 | Arnavutköy Belediye | vs | Antalya Kemerspor |
21/04/2021 | Artvin Hopaspor | vs | Yeşilyurt Belediyespor |
21/04/2021 | Belediye Derincespor | vs | Ofspor |
21/04/2021 | Manisaspor | vs | Edirnespor |
21/04/2021 | Nevşehir Belediyespor | vs | Kızılcabölükspor |
21/04/2021 | Payasspor | vs | Diyarbekirspor |
21/04/2021 | 1877 Alemdağspor | vs | Çankaya FK |
21/04/2021 | 1928 Bucaspor | vs | Fatsa Belediyespor |
25/04/2021 | Fatsa Belediyespor - 1877 Alemdağspor | 1877 Alemdağspor ligde deplasmandaki son 7 maçında hiç kazanamadı | Fatsa Belediyespor yenilmez |
25/04/2021 | Payasspor - Kızılcabölükspor | Payasspor ligdeki son 7 maçında hiç kazanamadı | Kızılcabölükspor yenilmez |
25/04/2021 | Ofspor - Arnavutköy Belediye | Ofspor ligdeki son 9 maçında hiç kaybetmedi | Ofspor yenilmez |
25/04/2021 | Diyarbekirspor - Belediye Derincespor | Diyarbekirspor ligdeki son 12 maçında hiç kaybetmedi | Diyarbekirspor yenilmez |
25/04/2021 | Antalya Kemerspor - Manisaspor | Manisaspor ligdeki son 16 maçında hiç kazanamadı | Antalya Kemerspor yenilmez |
25/04/2021 | Yeşilyurt Belediyespor - Nevşehir Belediyespor | Nevşehir Belediyespor ligde deplasmandaki son 6 maçında hiç kazanamadı | Yeşilyurt Belediyespor yenilmez |
25/04/2021 | Edirnespor - 1928 Bucaspor | 1928 Bucaspor ligdeki son 18 maçında hiç kaybetmedi | 1928 Bucaspor yenilmez |